پی‌اچ‌پی (به انگلیسی: PHP)‏ که مخفف پیش‌ پردازندهٔ فرامتن (به انگلیسی: Hypertext Preprocessor)‏ می‌باشد، یکی از پر طرفدارترین زبان‌های پردازه‌نویسی متن باز و رایگان است که بیشتر برای طراحی برنامه‌های سمت سرور در وب‌گاه‌های پویا مورد استفاده قرار می‌گیرد. پی‌اچ‌پی در حال حاضر در بیش از ۲۴۴ میلیون وب سایت و ۲.۱ میلیون سرور وب نصب است.^[۱] پی‌اچ‌پی نرم‌افزار آزاد منتشر شده تحت مجوز پی‌اچ‌پی است که بر روی اکثر سیستم عامل‌های معروف مانند: لینوکس، یونیکس، ویندوز، اواس‌ده و با اغلب کارگزارهای وب، قابل اجرا است. همچنین پی‌اچ‌پی امکان استفاده از انواع مختلفی از پایگاه‌های دادهٔ بزرگ مانند: مای‌اس‌کیوال و اوراکل را فراهم می‌کند.^[۲] وردپرس، مای‌بی‌بی،جوملا، مدیاویکی و فیس‌بوک از مشهورترین نرم‌افزارهای ایجاد شده با پی‌اچ‌پی می‌باشند. تاریخچه : پی‌اچ‌پی در آغاز جایگاه شخصی داشت. در ابتدای سال ۱۹۹۴ عموما مانند زبان برنامه‌نویسی سی به صورت باینری توسط برنامه‌نویسان دانمارکی/گرینلندی به نام رسموس لردورف نوشته شد. لردروف در اصل این ابزار را ایجاد کرد تا یک مجموعه کوچکی از پردازه (اسکریپت) را جایگزین کند. او سعی می‌کرد که صفحات شخصی را حفظ کند. این ابزار برای این استفاده می‌شد که وظایفی مانند نمایش دادن خلاصۀ تجربیات و حفظ کردن این‌که چقدر از این صفحه مورد استفاده قرار می‌گیرد را انجام دهد. او این دو را با مفسرش ترکیب کرد تا پی‌اچ‌پی/اف‌آی را ایجاد کند چون بیشتر کاربرد داشت. پی‌اچ‌پی/اف‌آی شامل پیاده‌سازی برای زبان برنامه نویسی c بود و می‌توانست با پایگاه داده ارتباط یابد. قابلیت ساخت ساده و پویا برای کاربردهای وب. لردروف پی‌اچ‌پی را در ۱۹۹۵ رها کرد تا کد آن‌را بهبود ببخشد و اشکالات آن را برطرف کند. این واگذاری به نسخۀ دوم پی‌اچ‌پی منجر شد و هم اکنون استفاده می‌شود. پی‌اچ‌پی شامل شبیه‌سازی و دستکاری کردن متغیرها با توانایی جاسازی HTML بود. ترکیب آن مانند پِرل اما محدودتر ٬ساده‌تر و پایدارتر بود. زیو سوراسکی و اندی گاتمنز دو توسعه دهنده در فناوری اطلاعات اسرائیل بودند که پارسر را در سال ۱۹۹۷ دوباره نوشتند و اساس پی‌اچ‌پی ۳ را تشکیل دادند با تغییر دادن مجدد نام زبان به پی‌اچ‌پی: پیش پردازنده مافوق متن. گروه توسعه یافته رسما پی‌اچ‌پی /اف آی ۲ را در نوامبر ۱۹۹۷ بعد از دو ماه تجربه و آزمایش منتشر کرد. پس از آن آزمایش عمومی پی‌اچ‌پی ۳ آغاز شد و زبان رسمی در ژوئن ۱۹۹۸ تشکیل شد.سوراسکی و گاتمنز گروهی را برای باز نویسی پی‌اچ‌پی تشکیل دادند و موتور زند (به انگلیسی: Zend Engine)‏ را در ۱۹۹۹ تولید کردند. آن‌ها همچنین تکنولوژی آن را در اسرائیل تأسیس کردند. در۲۲ مه ۲۰۰۰ پی‌اچ‌پی ۴ که توسط موتور زند روی کار آمده بود منتشر شد. در ۱۳ ژوئیه ۲۰۰۴ پی‌اچ‌پی ۵ که توسط ماشین Zend2 نیرو گرفته بود منتشر شد. پی‌اچ‌پی ۵ دارای ویژگی‌هایی مانند پشتیبانی از زبان شی‌ٴ گرا (برای پایگاه داده) و وسعت بسیار زیاد در کارایی‌اش شده بود. پی‌اچ‌پی که اخیرا توسط گروه پی‌اچ‌پی منتشر شده نسخه ۴ آن است. در آگوست ۲۰۰۸ این نسخه به ۴٫۴٫۹ توسعه یافت. در سال ۲۰۰۸ بدنۀ نسخه استوا و ثابت پی‌اچ‌پی ۵ در دست توسعه بود. پی‌اچ‌پی ۶ نیز در کنار پی‌اچ‌پی ۵ در دست توسعه‌است. تغییرات عمده آن شامل از بین بردن متغیرهای رجیستری است. تا کنون پی‌اچ‌پی کاملاً از یونیکد یا رشته‌های چند بایتی حمایت نکرده است. یونیکد در پی‌اچ‌پی ۶ پشتیبانی خواهد شد. این نسخه در هر دو محیط ۳۲ و ۶۴ بیتی اجرا خواهد شد. کاربرد : پی اچ پی یک زبان اسکریپت‌نویسی برای وب است. پی اچ پی عمدتا بر روی سرور وب اجرا می‌شود. پی اچ پی عمدتا مانند یک فیلتر عمل می‌کند، کد برنامه را به عنوان ورودی می‌گیرد و صفحات وب را به عنوان خروجی (غالبا از نوع اچ تی ام ال) ایجاد می‌کند. همچنین می‌تواند برای اسکریپت کردن خط فرمان استفاده شود. پی اچ پی می‌تواند بر روی صفحات وب و سیستم‌های عامل و یا پایگاه‌های داده مستقر شود. همچنین می‌تواند به عنوان سیستم مدیریتی پایگاه داده استفاده شود. پی اچ پی رایگان بوده و گروه پی اچ پی منبع کاملی از کد آن را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. همچنین می‌توان از آن برای کاربردهای شخصی استفاده کرد. این زبان می‌تواند کد باینری را برای موتور زند تولید کند. از پی اچ پی عمدتا در طراحی وب استفاده می‌شود. روش نصب پی اچ پی : شما برای کار با پی اچ پی نیاز به یک سرور مجازی دارید که می‌توانید از IIS یا Apache استفاده کنید که ما آپاچی را توصیه می‌کنیم. همچنین به یک پایگاه داده نیاز دارید که برای این کار mysql بهترین گزینه‌است. شما می‌توانید با نصب Wampserver به راحتی همه این گزینه‌ها را یکجا داشته باشید. Wampserver یک نرم‌افزار رایگان است که با نصب آپاچی، پی اپ پی، مای اسکیو ال و پی اچ پی مای ادمین شما را از نصب تک تک این برنامه‌ها آسوده می‌کند. Wampserver را می‌توانید از اینجا دانلود کنید. منبع : php.net